Gedenken om te leven

19 april 2015 | 0 Reacties

roos met naam om te gedenken

Vanmorgen vertelde ik het verhaal van het gouden kalf aan een kerk vol jongeren in Rockanje. Na een korte inleiding kreeg iedereen een briefje met een kalf er op. De opdracht er bij was: schrijf op wat jouw gouden kalf is. Zet op de ene kant wat dit je oplevert en op de andere wat het je kost. Er bleken heel wat gouden kalveren te zijn, onder jongeren en ouderen. Iemand (van een oudere generatie) begreep niet dat haar gouden kalf ook wat zou moeten kosten. Het leverde haar, zei ze, alleen maar goede dingen op. Ik beloofde dit in de preek uit te leggen.

een gedeeld verhaal
In een kerk vol met mensen ontstond iets van bezinning rond een gedeeld verhaal. De woestijn kwam voorbij als plaats van leegte en schaarste, van gemis en verdriet. De verhalen van de mensen in de kerk in verband gebracht met dit specifieke verhaal uit de bijbel. Van onschatbare waarde zijn het verhaal uit de bijbel en ieders eigen persoonlijke verhaal. Stel je voor dat verhalen zouden verdwijnen en uitgewist worden?

Jom Hasjoa

zes kaarsen worden aangestoken

Vanmiddag ging het voor mijn gevoel juist daarover, tijdens de 30e bijeenkomst in het kader van Jom Hasjoa in Den Haag. Er werden zes kaarsen aangestoken om zes miljoen joodse slachtoffers te herdenken van de Duitse vernietigingskampen in de Tweede Wereldoorlog. Telkens als er één kaars werd aangestoken, werd de naam van een vermoord Haags kind genoemd en haar of zijn levensverhaal geschetst. In de toespraak van burgermeester van Aartsen was het niet anders. Hij begon zijn lezing met een persoonlijke geschiedenis van een aantal joodse mensen uit Den Haag.
Op deze manier wordt geprobeerd recht te doen aan wat Abel Herzberg schreef: Er zijn geen zes miljoen Joden vermoord, er is één Jood vermoord en dat is zes miljoen keer gebeurd. Zodat je, als je werkelijk zou willen weten wat de jodenvervolging betekent heeft, zes miljoen biografieën zou moeten schrijven van deze zes miljoen enkelingen.

Hanneke Gelderblom

Zeg wat je bedoelt
Belangrijk is het, betoogde Hanneke Gelderblom-Lankhout, dat als wij de verhalen van toen vertellen en omgaan met de realiteit van vandaag, dat de dingen niet verhult worden, maar bij de naam genoemd. Geen mooie woorden als antisemitisme of islamofobie, maar gewoon spreken over Jodenhaat en haat tegen moslims. Zeg wat je bedoelt!
Ze pleit voor heldere termen, daarom ook niet langer het woord holocaust. Het is een woord, dat oorspronkelijk betekent: een vrijwillig gebracht brandoffer aan God. Er is in dit verband geen sprake van vrijwilligheid, of een offer aan God. Ze wil daarom dat het Hebreeuwse woord: sjoa, dat vernietiging betekent, als term gebruikt wordt.

om te leven
Daarom worden verhalen steeds maar weer opgerakeld en tegen het licht van vandaag gehouden, om te blijven gedenken. Niet alleen om een herinnering levend te houden, maar om zelf te kunnen leven in het hier en nu. Het verhaal van het gouden kalf wordt opgerakeld, zodat mensen, inclusief mijzelf, tot leven kunnen komen, om te kiezen voor wat echt van waarde is.
Opgediept worden de levensverhalen van mensen, die tot nummers waren gemaakt, om ze hun namen terug te geven en hun levens.  Al die verhalen dagen mij uit te blijven kiezen voor wat van waarde is: leven voor alle mensen in een veilige land voor iedereen.

Joods Kindermonument op het Rabbijn Maarsenplein in Den Haag

0 reacties

Een reactie versturen

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *